Öncelikle önemli bir sorumuzla başlayalım yazılıma patent alınır mı? Bir çok sektörü doğrudan ilgilendiren bu konu kargaşa oluşturmakta. Yazılımların patentlenmesi veya patentlenmemesi sorunu en çok tartışılan konulardan birisi haline geldi. Ancak, akla gelebilecek her teknolojik üründe yazılımların her geçen gün ağırlık kazanması; yazılım patentlerini önemli kılmaktadır. Gelin şimdi bu konuyla ilgili daha detaylı açıklamalar okuyalım.
Yazılım patenti, bir yazılımın belirli koşulları karşılaması durumunda verilen bir koruma türüdür. Genellikle, bir algoritmanın, işlevin veya sürecin benzersizliği üzerinde odaklanır. Patent, yenilikçi, özgün ve belirli bir teknik sorunu çözmek için tasarlanmış yazılımları korumayı amaçlar.
Dünyadaki örnekler incelendiğinde kimi ülkelerin, yazılımları yazılım patenti ve faydalı model koruması altına aldığı görülmektedir. Örneğin Amerika ve Japonya’da yazılımlar fikir eserlerinden çok teknik yaratımlar olarak kabul edildiklerinden, patent altına alınarak korunmaktadırlar.
ABD’de yazılım patentleri yasaldır ve bu çerçevede Apple, Microsoft, IBM, Sun Microsystem ve benzeri büyük şirketler binlerce yazılımın patentine sahiptirler. Ancak Avrupa Patent Konvansiyonunda ve Avrupa Patent Organizasyonu üyesi pek çok ülkenin yasal düzenlemelerinde yazılımlar patent koruması altına alınmamaktadırlar. Dolayısıyla yazılımlar sadece ABD’de patent ile korunmakta, Avrupa ülkelerinde ve ülkemizde eser korumasından faydalanmaktadır.
Yazılım Patenti Nasıl Alınır?
Teknoloji dünyasında yer alan kişilerin aklındaki yazılım patentini nasıl alacağım sorusu düşündürüyor. Yazılım patenti başvurusu hakkında çok fazla bilgi bulunmadığı için insanların aklına direk bu konuyla ilgili danışmanlık hizmeti almak geliyor.
Bilgisayar yazılımları; eserler kapsamında değerlendirilir. Bu sayede, yazılım telif hakkı ile korunmalarına rastlanır. Ancak, yalnızca bilgisayar üzerinde çalışabilen yazılımlar; patent tescilinden ziyade yazılım telif hakkı tescili ile korunur. Bununla birlikte, bilgisayar dışındaki yazılımların donanımlarla beraber kullanılması hususunda patent ile korunmaları mümkündür. Ayrıca, yazılım ile geliştirilen cihazlar da Avrupa Patent Sistemi’nin bir gereği olarak patent ile korunabilir. Örneğin, banka pos cihazındaki yazılımlar için patent başvurusu yapılabilir. Türk Patent ve Marka Kurumu’nun inceleyip onay vermesi halinde yazılım patenti almak mümkündür.
Yazılım patenti nasıl alınır diye düşünüyorsanız önünüzde şu seçenekler vardır.
• Bilgisayar yazılımına ilişkin eser koruması için başvuruda bulunulabilir.
• İçeriğinde bilgisayar yazılımı barındıran donanım/yöntem için yazılım patent başvurusunda bulunulabilir.
• İsteyenler; yukarıdaki her iki seçeneği de birlikte yapma şansına erişirler.
Yazılım patenti almak isteyenler, noter onaylı vekaletnamenin yanı sıra örneği patent danışmanlık firması tarafından verilecek bir taahhütname ile sürece dahil olabilirler. Bunun yanı sıra, bilgisayar programları ve veri tabanları için ayrı ayrı bilgilerin istenmesi söz konusudur. Örneğin, ticari sırrı olmayan bir bilgisayar programı için bilgisayar programının belirleyici özelliklerini taşıyan ve özel aracı ile beraber çoğaltılmış bir kopyaya gereksinim duyulur. Buna ek olarak, veri tabanları için tek dosyalı veri tabanları söz konusu olduğunda ilk ve son beş 25 sayfa, bunun verilemediği hallerde ise ilk ve son 25 veri kaydı talep edilir. Bu bilgiler ve çok daha fazlası DVD, CD-ROM vb şekilde iki adet kopya olarak verilmelidir.
Yazılım Patentinin Önemi Nedir?
Mülkiyet Hakları ve Koruma: Yazılım patenti, geliştirilen yazılımın mülkiyet hakkını korur ve izinsiz kullanımını engeller. Bu, yazılımın hak sahibi tarafından kontrol edilmesini sağlar.
Rekabet Üstünlüğü: Patent sahibi olmak, benzersiz ve özgün bir yazılımın varlığını belgeleyerek rekabet avantajı sağlar. Bu da pazarda farklılaşmayı ve üstünlüğü beraberinde getirir.
Yatırım ve Ticari Değer: Yazılım patenti, yatırımcıların dikkatini çeker ve ticari değeri artırır. Yatırımcılar, patent sahibi bir yazılıma daha fazla değer atfederler.
Korumalı İnovasyon: Patent, yeni ve özgün fikirlerin geliştirilmesini teşvik eder. Geliştiricilere yaratıcılık ve inovasyon için koruma ve teşvik sunar.
Hukuki Koruma: Patent sahibi, yazılımın izinsiz kullanılması durumunda yasal olarak korunma hakkına sahip olur. Bu durumda yasal adımlar atarak haklarını koruyabilir.
Pazar Tanınırlığı: Patent sahibi olmak, yazılımın tanınabilirliğini artırır ve potansiyel müşteriler üzerinde güven oluşturur.
Yazılım patenti, buluş niteliği taşıyan bir yazılım için verilen bir koruma türüdür. Yazılım tescili ise telif hakkı koruması altında yazılımın kendisi olarak değil, yazılımın kaynak kodu, algoritma veya tasarımının korunması için verilir.
Yazılım tescili belgesi, bir yazılımın tescil edilerek koruma altına alındığını gösteren resmi bir belgedir. Bu belge, ilgili patent ofisinden veya telif hakkı ofisinden alınabilir. Yazılımın tescil edilmesiyle birlikte, o yazılımın fikri mülkiyet hakları sahibine ait olduğunu, kullanma ve çoğaltma hakkınızın koruma altında olduğunu gösterir.
Başvuruda bulunan kişinin veya kurumun adı, iletişim bilgileri ve kimlik bilgileri. Tescil edilen yazılımın ismi ve açıklaması, yazılımın hangi alanlarda kullanıldığı. Yazılımın tescil numarası. Yazılımın tescil edildiği tarih ve saat bilgisi.Yazılımın tescil edildiği tarih ve saat bilgisi. Tescil edildiği tarihten itibaren yazılımın koruma süresi. Yazılımın fikri mülkiyet haklarının sahibinin kim olduğuna dair açıklamalar. Bazı durumlarda, yazılımın özelliklerine veya koruma şartlarına dair ek bilgiler içerebilir.
Genellikle yazılım patentleri, 20 yıl boyunca koruma altında olur.
